Ken je de spelregels van Jeu de boules nog? Tijd om de ballen uit de kast te halen en de fles Pastis te openen!

Potje boulen?

Pétanque spelen in de Provence

We kennen allemaal wel het Jeu de boules spel, maar in de Provence in Zuid-Frankrijk spreekt men van Pétanque. Jeu de boules is de verzamelnaam van alle spellen waarbij er met metalen ballen wordt gespeeld. Om Pétanque te kunnen spelen is niet veel nodig, slechts een goede ondergrond van verhard zand of grind en een goede werptechniek. Gekleed in korte broek en slippers wordt er buiten in het zonnetje gespeeld. Wie wil dit nou niet?

Pétanco

Zet je beste beentje voor, maar niet letterlijk

Wist je dat je alleen mag werpen als je met beide benen naast elkaar staat? Het woord Pétanque geeft dit duidelijk aan. Van oorsprong komt het woord Pétanque van het Provençaals pétanco. Dit is een samenstelling van pé (voet) en tanco (stutpaal) en kunnen we dus opvatten als “de voeten zo plaatsen zodat ze stevig staan als een stutpaal”.

Pétanque mes amis!

Hier de spelregels in het kort.

  1. De Toss winnaar begint en bepaalt telkens de startplek / cirkel en gooit het houten balletje (ook wel but of cochonnet genoemd).
  2. De tegenpartij probeert natuurlijk een boule dichterbij het houten balletje te gooien, het balletje te verplaatsen of de boule(s) te verplaatsen.
  3. Je speelt niet om de beurt. De speler die het dichtstbij ligt, speelt pas weer als een tegenstander beter ligt of geen boules meer heeft.
  4. Voor elke boule die je beter hebt geplaatst dan je tegenstander krijg je één punt.
  5. Degene die het eerst 13 punten heeft is de winnaar.

Gooien en werpen

Probeer de metalen ballen oftewel de boules zo dicht mogelijk bij het houten balletje te gooien.
Werpen doe je onderhands variërend van rollen, half hoog of hoog.

Individueel

Op zijn Frans Tête à Tête heeft iedereen drie boules.

Team

In een team speelt men met twee boules per persoon.

Pétanque speel je met vrienden en familie

Op het dorpsplein

Gisteravond op het dorpsplein onder het genot van een Ricard de aanleg van een Jeu de Boulesbaan besproken met de lokale tuinman. Het is eigenlijk heel eenvoudig. De baan moet voldoen aan bepaalde afmetingen en de ondergrond moet goed zijn. Wat veel belangrijker is, is dat je in goed gezelschap bent en dat er meer dan voldoende Pastis is. Bon, dat gaat ons zeker lukken. Toujours! Veel is er dus niet voor nodig om urenlang plezier te hebben met familie en vrienden. Het valt mij op dat de spelers uitermate vrolijk zijn en ook graag de lolbroek uithangen voor de camera. Of het nu ochtend, middag of avond is – het maakt niet uit – de tijd speelt hier geen rol. Pétanque zal worden gespeeld!

Wist je dat …

  • De Romeinen het spel ook al speelden.
  • Pétanque zowel individueel als in teamverband gespeeld wordt.
  • Het wereldkampioenschap 2015 in Nice werd georganiseerd.
  • Frankrijk 350.000 bondsleden en ongeveer 17 miljoen vrijetijdsspelers heeft.
  • De Nederlandse Jeu de Boules Bond (NJBB) zich pas in 1972 aansloot bijde Fédération Internationale de Pétanque et Jeu Provençal (FIPJP) en anno 2013 kende de NJBB circa 17,6 duizend leden.
  • In België al na de Tweede Wereldoorlog Pétanque werd gespeeld.

Hét spel van Marseille

La Pétanque – veel meer dan een potje boulen met Pastis!

In de Provence beoefent men iedere dag Pétanque op het dorpsplein. Het spel en de technieken worden van generatie op generatie doorgegeven. Er wordt met familie en vrienden gespeeld en zij spelen het spel bloedserieus. Alle ballen worden tot op de centimeter nagemeten. Wat zijn de Fransen toch fanatiek! Ze laten je natuurlijk niet zomaar winnen. Onderschat de moeilijkheid van dit spel ook zeker niet. De ouderen zijn zeer ervaren en bedreven en gooien je met gemak met een paar ballen uit het spel. Jaarlijks zijn er landelijke wedstrijden en de sport is onderdeel van de Wereldkampioenschappen. In Frankrijk is Jeu de boules volkssport nummer 1!

Pétanque – een Provençaals Instituut! Ik ben alvast richting het dorpsplein om te oefenen …

La Boule Carrée

Diverse Zuid-Franse dorpen/steden doen mee met het kampioenschap van de vierkante ballen, genaamd La Boule Carrée. De ballen zijn van hout en hebben verschillende kleuren. Net als de metalen ballen die verschillen van elkaar door het aantal strepen, speelt iedere speler hier met een bepaalde kleur om zich zo van de andere spelers te kunnen onderscheiden.

Foto: Jean-Philippe Guillard – Midi Libre